Huchukmarkap visitan - VII

“Huchukmarkaman kutimusqaykumanta ñam chunka wata huntasqa. Kay ñawpaq kaq raqrayyasqa llaqtari qullqiyuq llaqta kanan tukusqam. Waynakunaqa kutimuchkanku. Pisi pachamantari musuq padrepas kay llaqtapi tiyan. Kunanmi yayay churinhina Marcelota riqsikuptin anchata kusikuni.”
“Imahinam mamayki Catalina wañurqan? Manaraqsi payachu karqan.”
“Zambos kasparaqmi warmi qusantin ancha kusikuspa kuyanakuspa kawsachkarqanku. Ñataq huiracocha tukuspa mamayqa achka kuti piñakuspa qusanta anyaq ‘expósitom karqanki; manam qusaypaq kamanchu kanki’ ñispa. Hinaptinmi yayay Ciprianopas piñakuq ‘ñachuch qunqankiman añas kasqaykita? Kanankamapas pakallapi chay millaypaq chawa kuruta sarachakrapi mikunki!’ ñispam ñiq. Sapa punchawmi anyanakuqku. Mayninpiri mamay mayupataman chiqachakuspa sapallan purikuq. Mana pipas yacharqanchu ima maskasqantach. Runakunam ñiqku ‘ñakasqa runas tutapi cahuallon sawapi ayahina rikchaq chay mayupatanpi rikurin’ ñispa. Huk tutam mamayqa wasiman kallpaspa kutimurqan. Yaqa manchaymanta wañuspa qaparichkarqan ñispa ‘yayayta rikurqani; condenado tukusqam; rawraq killimsahina ñawinwan qawaykuwarqan; 'qayam ñuqawan wakilla cahualloy sawapi purinki' ñispa ñiwaptinmi yaqa sunquyqa qasarqan’. Puñunaman rispari chay tutam manchaymanta wañurqan.”
“Ciprianori imanarqantaq?”
“Yayay mamaywan chika kuti ancha piñakuspapas anchatam kuyarqan. Wiñay llakikuspa kawsayninqa ancha sasa tukurqan. Chaymantam llaqta hawapi qullqichakrata tarirqanku. Cipriano chay minerokunap mundonta manchakuspam mana llaqtapi qipariyta munarqanchu. Hinantinmi tukuyniyku pichqantin runa –ñuqa iskay wawayuq kaspa– llaqtamanta lluqsirqayku allin allpapachata musuq chakraykupaq maskaspa. Chaymi llaqtamanta karu kaq mana riqsisqa wayqupiqa kay waylla pampata tarirqayku. Huk mestizo ayllullam kaypi tiyarqan. Ancha miski simiwan napaykuwarqanku ñispa ‘tiyakuy; aylluchakuy; llaqtamasiymi kankichik; abueluy español karqan; ña wañusqam’. Chaymantapacham kaypi tiyayku huk aylluhina. Mana pipas llaqtamanta kayman hamunchu. Marcelowan Cipriano achkata llamkanku chakrayku allin kananpaq. Qasi- qasilla kaypi kawsayku. Qamri imahinataq wataywasimanta lluqsispa qispikurqanki?”
“Iskay unquq padrekunawan ñanta purikuchkaspa yaqa Limaqman chayamuypaq kaptiyku huk angelhina rikchaq waynam rikurirqan ‘qam rarqap yachasqanta waqaychanaykim; ñuqawan hamunki!’ ñiwaspa.

qispichispa ‘ayqiytaq!’ ñiptin wasiyman chiqachakuspa mitikarqani. Hinaspam ñataq rarqa waqaychaqpa yanan kani.”
“Pich chay angelhina rikchaq waynaqa kanman?”
“‘Wayraqinti sutiyuqmi kani’ ñiwaspapachalla chinkaripurqan.”